Bệnh Parkinson là gì?

Bệnh Parkinson là 1 rối loạn thần kinh mạn tính, tiến triển chậm, do thoái hóa tế bào thần kinh ở chất đen gây thiếu hụt dopamin, làm mất cân bằng trong hoạt động của các dẫn truyền thần kinh, dẫn đến rối loạn chức năng vận động.

Nguyên nhân gây bệnh

Sự thoái hóa thần kinh tiến triển, phá hủy các tế bào dopamin sắc tố, dẫn tới giảm sút lượng dopamin trong não. Sau đây là 1 số nguyên nhân gây bệnh đã biết:

• Sau viêm não: viêm não von Economo, viêm não virus nhóm B
• Teo hệ nhân xám của hệ thần kinh trung ương
• Chấn thương sọ não
• Tiếp xúc chất độc trong thời gian dài (bụi mangan, carbon disulfit) và ngộ độc carbon monoxyt
• Dùng thuốc an thần kinh liều cao kéo dài
• Quá trình lão hóa: người già trên 60 tuổi
• Yếu tố di truyền

Triệu chứng

Bốn triệu chứng điển hình của bệnh Parkinson là: run khi nghỉ, tăng trương lực cơ, giảm động tác và bất thường về dáng đi, tư thế

• Run: thường thấy rõ ở đầu ngón tay, bàn tay, bàn chân, có thể ở mặt (môi, lưỡi, hàm dưới và cằm). Run tăng khi nghỉ và xúc động những khi bệnh nhân làm động tác hữu ý thì run giảm đi hoặc không run.
• Tăng trương lực cơ: sờ nắn bắp có thấy cứng và căng, mức độ co duỗi của bắp cơ giảm.
• Bất động: các động tác đều giảm, khởi đầu chậm chạm, bất thường.
• Bất thường về dáng đi và tư thế: điển hình là tư thế gấp. Lúc đầu gấp ở khuỷu tay, đầu và thân chúi ra trước, chi trên gấp và khép.

Ngoài ra, bệnh nhân còn có thể có các triệu chứng: cảm thấy đau đớn linh tinh, ra mồ hôi nhiều, táo bón

Điều trị

Các thuốc điều trị Parkinson có tác dụng làm giảm triệu chứng, giúp cho bệnh nhân duy trì được mức độ chủ động, ít bị phụ thuốc trong cuộc sống

• Levodopa: thâm nhập não rồi chuyển hóa thành dopamin, từ đó phục hồi lượng dopamin đã bị suy giảm
• Các chất đồng vận dopamin (bromocriptin, pergolid, pramipexol) kích thích trực tiếp các thụ thể dopamin ở sau xynap tại thể vân
• Amantadin: chỉ định cho các bệnh nhân nhẹ
• Selegillin: ức chế men monoamin oxidase B, làm ngăn ngừa sự phân hủy dopamin nội sinh và ngoại sinh ở trung ương
• Các thuốc kháng cholin (trihexyphenidyl, procyclidin, cycrimin, triperidin) làm giảm các triệu chứng run và cứng

Bên cạnh việc sử dụng thuốc điều trị, bệnh nhân cần được phục hồi chức năng với các liệu pháp vận động, vật lý trị liệu, xoa bóp kết hợp chế độ dinh dưỡng giàu chất xơ và uống nhiều nước.