BỆNH CƯỜNG GIÁP
Cường giáp là gì?
Cường giáp (Hyperthyroidism) là tình trạng tăng hormon tuyến giáp trong máu do hoạt động quá mức của tuyến giáp, từ đó gây ra những tổn hại về mô và chuyển hóa hay còn gọi là nhiễm độc giáp.
Nguyên nhân gây cường giáp
Bệnh |
Nguyên nhân |
Nguyên phát: Bệnh Basedow (75%) Bướu giáp độc đơn/đa nhân U lành tính (Adenoma) Viêm tuyến giáp Do dùng thuốc Chế độ ăn |
Bệnh tự miễn (kích thích kháng thể kháng thụ thể TSH
Tự miễn, virus, sau sinh đẻ Amiodaron, quá liều levothyroxin (điều trị suy giáp) Quá nhiều iod |
Thứ phát:
|
Tăng tiết TSH do u tuyến yên Bất thường các tuyến nội tiết khác |
Triệu chứng của cường giáp (nhiễm độc giáp)
Biểu hiện tất cả các dấu hiệu tổn thương ở mô và rối loạn chuyển hóa do dư thừa hormon tuyến giáp
Chuyển hóa:
- Mệt mỏi, gầy sút nhanh mặc dù ăn ngon miệng
- Tăng cảm giác khát: uống nhiều tiểu nhiều
- Rối loạn điều hòa thân nhiệt, sốt nhẹ, sợ nóng, da nóng
- Xuất hiện bướu giáp, có tiếng thổi do tăng lượng máu đến giáp
Tim mạch:
- Nhịp tim nhanh thường xuyên (> 100 lần/phút), tăng lên khi xúc động, hay hồi hộp, đánh trống ngực
- Huyết áp tâm thu tăng, hiệu số huyết áp cao, có thể dẫn đến rung nhĩ, suy tim.
Tâm thần kinh:
- Trạng thái kích thích, lo lắng, bồn chồn, tính khí thất thường dễ cáu gắt
- Hay mất ngủ, có thể dẫn tới trầm cảm, rối loạn tâm thần
- Run đầu ngón tay, tần số cao, biên độ thấp, đều
- Rối loạn vận mạch: mặt đỏ bừng từng lúc, vã mồ hôi.
Tiêu hóa:
- Tăng nhu động ruột gây tiêu chảy nhưng không có đau quặn
Cơ xương:
- Tăng phản xạ gân xương, rung cơ
- Co cơ mi mắt
Sinh dục: suy giảm tình dục, kinh thưa
Da: phù niêm trước xương chày
Biến chứng:
Cơn cường giáp cấp: hiếm gặp, thường xảy ra khi có rối loạn chuyển hóa, nhiễm khuẩn, rối loạn tâm thần hoặc khi điều trị bằng phóng xạ.
- Bệnh nhân mệt mỏi, sốt cao, gầy nhanh, vã mồ hôi, kèm theo vật vã kích động
- Nhịp tim nhanh (180-200 lần/phút) hoặc loạn nhịp dẫn tới suy tim hoặc trụy tim
- Teo cơ nhanh, có thể giả liệt cơ
Biến chứng tim: loạn nhịp nhanh có ngoại tâm thu hoặc suy tim toàn bộ
Điều trị
Điều trị nội khoa:
- Thuốc kháng giáp: methylthiouracil, propylthiouracil, methimazol, carbimazol, thiamazol
- Iod vô cơ
- Thuốc chẹn b giao cảm: propranonol để làm chậm nhịp tim
Điều trị ngoại khoa:
- Cắt tuyến giáp
- Phẫu thuật lấy nhân giáp trong bướu giáp độc đơn/đa nhân